Kompetisaun sira arranka ona iha domingu dader, ba kalan akontese serimónia abertura.
Foto: Portal de Angola
Jogu desportivu hosi Komunidade Nasaun Lia-Portugés (CPLP), sei hala’o entre domingu no 24 jullu iha Kabuverde, konta ho inu ofisiál ne’ebé enaltese jogu ba lian ida, informa iha horisehik organizasaun ne’e.
Iha nota imprensa, komisaun organizadora iha jogu informa katak hino, ho lema hanesan "Jogamos na mesma Língua", koa’lia kona-ba konkista no kamaradajen.
"Ho nia objetivu atu kria relasaun ida entre públiku, atleta sira no Jogu CPLP badala X, maka hotu-hotu rekoñese obra ne’e hanesan símbolu ida ne’ebé reprezenta eventu no aura hotu ne’ebé envolve", haktuir iha komunikadu.
Inu ne’e, hakerek ho portugés hosi artista kabu-verdianu, sei toka durante iha serimónia abertura no enserramentu edisaun Jogu CPLP X, hafalun no hasa’e Bandeira Olímpiku.
Jogu sira CPLP nian sei hala’o entre domingu no 24 jullu iha illa kabu-verdiana do Sal, ho partisipasaun, badahuluk, nasaun hotu ne’ebé hamutuk iha komunidade: Kabuverde, Angola, Brazil, Giné-Bisau, Giné-Ekuatorial, Mosambiké, Portugál, Saun Tomé no Prínsipe no Timor Leste.
Tuir programa, atividade sira sei hahú iha loron 15, ho reuniaun tékniku komissaun Desportu no Juventude, tuir mai, iha loron 16, ho reuniaun xefe misaun, diretór jerál Desportu no Juventude, treinadór sira no inísiu konferénsia ministru Desportu CPLP nian.
Selesaun portugeza hóquei em patins hahú iha ohin ho golu barak iha Europeu espesialidade, ne’ebé hala’o iha Oliveira de Azeméis, manán Suíça ho 8-0, iha jogu grupu B nian.
Goleadu lusa nian hahú rejista sedu liu, ho golu ida hosi Ricardo Barreiros, hafoin minutu tolu, liuhosi konverssaun penalidade ida, bainhira tama ona ba intervalu manán ona ho 5-0.
Ricardo Barreiros no Gonçalo Alves, iha tentu rua hanesan, Diogo Rafael no João Rodrigues, ho tentu dala ida kada, sai hanesan autór ba tentu luzu iha primeira jornada, iha grupu ne'e moos España, adversáriu Portugál nian iha tersa-feira ne’e , manán Áustria ho 12-0.
Rede sosial sira iha loron-domingu ne'e invade hosi felisitasaun ida mean ho verde, hodi selebra vitória hosi Selesaun portugeza iha final Euro2016. Astronauta Terry W. Virts mós hato'o parabéns ba Portugal.
Iha loron-domingu Portugal halo istória bainhira halakon Selesaun Fransa iha final Euro 2016, no hetan mensajen sira apoiu ne'ebé maka'as, hosi ema portugés sira ne'ebé namkari iha mundu tomak, hosi jogador sira futebol nian no hosi federasaun sira seluk maibé mai mós hosi Espasu.
Astronauta Terry W. Virts publika tiha ona tweet ida iha loron-domingu bainhira hatete katak hein hela posibilidade hodi haree jogu, akompaña ho foto ida ne'ebé bele haree Portugal, España ho Fransa, ho iluminasaun. Hafoin jogu hotu, nia la hatete katak sofre maka'as ka la'e maibé nia hato'o parabéns ba Portugal.
Situasaun ida ne'ebé kritikadu liu maka bainhira Torre Eiffel la "pinta" ho kór sira portugés nian maibé iha kór hosi bandeira franseza nian. Falta hosi fair play ne'ebé apontadu hosi ema barak no justifiaksaun hosi hashtag #POR ladún uza duké #FRA la komove utilizadór barak ne'ebé uza konta ofisial hosi Torre ne'ebé koñesidu liu iha Fransa hodi halo protestu.
As redes sociais foram ontem invadidas de uma onda felicitações vermelha e verde, celebrando a vitória da Seleção portuguesa na final do Euro 2016. O astronauta Terry W. Virts também deu os parabéns a Portugal.
Portugal alcançou no domingo um feito histórico ao vencer a Seleção de França na final do Euro 2016, e não faltaram muitas mensagens de apoio, de portugueses espalhados pelo mundo, jogadores de futebol e de outras federações, mas também vindas do Espaço.
O astronauta Terry W. Virts já tinha publicado um tweet ontem a dizer que estava a aguardar a possibilidade de ver o jogo, acompanhado de uma foto onde se via Portugal, Espanha e a França, iluminadas. Depois do jogo não disse se sofreu muito ou não, mas deixou os parabéns a Portugal.
As redes sociais tiveram também, como é habitual, espaço para muitos memes, críticas à atuação da seleção da França e demonstrações de carinho por Cristiano Ronaldo, que saiu lesionado no início do jogo.
Uma das situações mais criticadas foi o facto da Torre Eiffel não se ter "pintado" com as cores portuguesas, optando por mostrar as cores da bandeira francesa.
Loron hahú mosu hodi hahú loron-segunda, iha Díli, karavana naruk sira ho timoroan no portugés rihun resin, iha karreta oioin, hakilar "Portugal" no "Portu" hodi selebra vitória portugeza iha Euro 2016.
Timor-Leste festeja vitória hosi selesaun portugeza. Foto: Mara Bernardes de Sá
Bainhira seidauk rona apitu final, bele rona iha estrada sira motor dahuluk sira, iha sinal ida hanesan ho akontesimentu sira iha jogu sira seluk, ho emosaun hodi hakilar iha Timor-Leste, bainhira Éder hatama golu, bele rona iha iha sidade tomak.
Jogu ne'e transmiti iha diretu iha fatin oioin iha kapital timoroan nian no mós iha fatin oioin iha teritóriu tomak ho rede sosial sira hahú nakonu ho vídeo sira selebrasaun iha nasaun tomak.
Multidaun ida ho bandeira portugés, iha selebrasaun boot no hodi apela ba selesaun nasional: ho apoiu maka'as, tuir timoroan sira hatete ohin, karik selesaun nasional portugés tenki vizita Timor-Leste hodi hatudu tasa.
Selebrasaun sira sei hala'o durante loron-domingu tomak, iha festa ida ne'ebé sei dura durante madrugada - jogu ne'e transmiti iha tuku 04:00 madrugada, oras Timor-Leste nian, - ho ema barak maka konsentra iha Centro de Convenções iha Díli hodi akompaña jogu.
Ronaldo nia saida hamosu momentu tristeza no preokupasaun entre timoroan sira ne'ebé haree jogu hanesan ho ema portugés no timoroan sira seluk ne'ebé halibur malu iha fatin sira seluk iha kapitál Díli.
Maibé saida ne'e hamosu rezultadu ho vitória ida ne'ebé, iha Timor-Leste, selebra daudaun iha loron-segunda dadeer ne'e no hanesan festa nasional boot ida.
O nascer do sol saudou da segunda-feira, em Díli, longas caravanas com milhares de timorenses e portugueses, em todo o tipo de veículos, aos gritos de "Portugal" e "Portu", em celebração da vitória portuguesa no Euro 2016.
Timor-Leste festeja a vitória da selecção portuguesa. Foto: Mara Bernardes de Sá
Ainda não tinha soado o apito final e já se começavam a ouvir nas ruas as primeiras motas, num sinal idêntico ao que ocorreu depois dos outros jogos, com a emoção do grito ecoado em Timor-Leste, quando do golo de Éder, a ouvir-se depois em toda a cidade.
O jogo foi transmitido em direto para vários pontos da capital timorense, e também para vários pontos de todo o território, com as redes sociais a encherem-se de vídeos de celebrações em todo o país.
Uma multidão de bandeiras portuguesas, numa grande celebração e em jeito de apelo à seleção nacional: com tanto apoio, diziam hoje vários timorenses, se calhar a seleção nacional deveria vir a Timor-Leste mostrar a taça.
As celebrações prolongaram-se ao longo de todo o dia de domingo, numa festa que se alargou durante a madrugada - o jogo foi transmitido às 04:00 locais - com muitos a concentrarem-se no Centro de Convenções de Díli, para acompanhar o encontro.
A saída de Ronaldo provocou uma onda de tristeza e de preocupação entre os muitos timorenses ali presentes, à semelhança do que aconteceu com portugueses e timorenses que se reuniram em vários pontos da capital.
Mas a saída foi 'vingada' com uma vitória que, em Timor-Leste, está a ser vivida, nesta manhã de segunda-feira, como se fosse uma grande festa nacional.
Minutu 16 hafoin apitu ikus hosi árbitru inglés Mark Clattenburg, jogadór ho jogu no golu barak liu hosi selesaun "quinas" foti tasa, hafoin jogu ida ne'ebé nia tenki sai iha minutu 25 tanba selesaun.
Formasaun "quinas" nian manán ona Euro2016, bainhira halakon Fransa ho 1-0, hafoin prolongamentu, tanba tentu ida suplemente Éder nian, iha minutu 109.
Apoia ida ba selesaun portugeza ne'ebé bele haree iha fatin oioin, inklui ida ne'ebé tau iha muru sentral sira iha Palásiu Governu nian, iha Díli, ne'ebé bele le "O povo de Timor-Leste deseja a Portugal a taça nesta grande final do Euro2016".
Iha estrada sira bele haree bandeira portugés sira, iha fatin oioin, no karreta, motor no mikrolet sira (transporte públiku tradisional sira) ho bandeira portugés nian.
Xanana Gusmão, ne'ebé hatais kamizola ida hosi Boavista Futebol Clube de Timor-Leste - maibé garabti katak iha kalan nia sei hatais kamizola ida hosi SLB - komanda hela inisiativu ida ne'ebé, nia insisti katak, la'ós hosi Governu maibé "hosi nasaun tomak nian".
"Ne'e la'ós hosi Governu, maibé hosi ema tomak, hosi empreza sira, hosi sosiedade sivil hodi fó apoiu ba selesaun", nia esplika ba Lusa.
Ekran boot ida prepara hela iha Centro de Convenções iha Díli no hahú tuku 00:00 sei marka prezensa hosi "ema importante sira".
Iha Díli, sei iha múzika no transmisaun hosi rezumu sira hosi jogu Portugal nian no Fransa to'o final, "hodi anima ema sira".
Komunidade portugeza sei fahe entre CCD no pelumenus fatin rua ne'ebé antes transmiti jogu sira seluk, liuliu iha Doce Tentação, iha sede Sport Dili e Benfica, no iha Hotel Timor.
Debate entre ema barak maka hahú festa loron ohin nian hodi aguenta to'o oras jogu nian ka balun toba oituan hodi senti "fresku" iha tuku 04:00 oras lokal.
Portugal iha loron-domingu ne'e buka haluha "trauma" tinan 2004 nian no konkista ba dala uluk Kampeonatu Europeu ida, iha final ida ne'ebé tenki halo kontráriu rezultadu negativu hasoru anfitriaun Fransa, iha Stade de France, iha Saint-Denis.
Timor-Leste está a preparar uma festa sem precedentes para acompanhar a final do Euro2016, com o apoio à seleção portuguesa a levar à instalação de locais para a transmissão em direto do jogo em mais de 50 pontos.
Imagem tirada do vídeo da Lusa feito pelo António Sampaio
Um apoio à seleção nacional visível com várias faixas gigantes, incluindo uma colocada nos muros centrais do Palácio do Governo, em Díli, onde se pode ler "O povo de Timor-Leste deseja a Portugal a taça nesta grande final do Euro2016".
Nas ruas são visíveis várias bandeiras portuguesas, em muitos locais, e são vários os carros, motas e microletes (os tradicionais transportes públicos locais) com bandeiras portuguesas.
Xanana Gusmão, vestido com uma camisola do Boavista Futebol Clube de Timor-Leste - mas garantindo que à noite virá com uma camisola do SLB - está a comandar uma iniciativa que, insiste, não é do Governo mas "de todo o país".
"Isto não é do Governo, é de todos, de empresas, da sociedade civil em apoio à seleção", explicou à Lusa.
Um grande ecrã está a ser preparado no Centro de Convenções de Díli onde estarão, a partir das 00:00 (quatro horas antes do jogo) "as pessoas mais importantes".
O mesmo ocorre em todo o território, onde o jogo será acompanhado em direto em vários locais.
No caso de Díli, haverá musica e a transmissão de resumos dos jogos de Portugal e França até à final, "para animar e entreter as pessoas".
A comunidade portuguesa, por seu lado, deverá dividir-se entre o CCD e pelo menos dois pontos onde têm sido transmitidos os jogos anteriores, nomeadamente o espaço da Doce Tentação, na sede do Sport Dili e Benfica, e no Hotel Timor.
O debate entre muitos é se começam a festa hoje, aguentando até à hora do jogo, ou se se deitam umas horas para estarem 'mais frescos' às 04:00 locais.
Portugal procura neste domingo esquecer o 'trauma' de 2004 e conquistar pela primeira vez um Campeonato Europeu, numa final na qual terá de contrariar a tendência negativa contra a anfitriã França, no Stade de France, em Saint-Denis.